باغ دولت آباد یکی از مهمترین و پر طرفدارترین جاذبه‌های گردشگری شهر یزد است که در محبه پهار منار واقه شده است. باغ دولت آباد جز میراث جهانی ایران و قدیمی ترین باغ شهر یزد به حساب می‌آید. این باغ به‌عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

عمارت باغ دولت آباد یزد در دوره زندیه و به وسیله «مجمد تقی خان بافقی» معروف به «خان بزرگ» احداث شده است. برای آبادانی این باغ از سرچشمه کوه‌های مهریز، قناتی تا شهر یزد به طول 60 کیلومتر احداث شد تا پس از سیراب کردن زمین‌های کشاورزی و به حرکت درآوردن چرخ آسیاب‌ها به باغ برسد.

امروزه آب مورد نیاز باغ از طریق چاه نیمه عمیق کنار آن تامین می‌شود. باغ دولت آباد از شیوة متقارن باغ‌های ایرانی پیروی می‌کند. باغ از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. محوری طولی حدفاصل اندرونی و بیرونی را به دو قسمت تقسیم کرده است. این محور در واقع آبنمای زیبایی است که از یک سو به اندرونی و از دیگر سو به بخش بیرونی می‌رسد. اندرونی بخش حاکم نشین است و دارای قسمت‌هایی چون هشتی، حرم‌سرا و آشپزخانة خصوصی است. عمارت هشتی زیباترین بخش اندرونی است.

از ویژگی‌های این باغ، وجود بلندترین بادگیر شناخته شده جهان در این عمارت است. بادگیر هشت ضلعی باغ دولت آباد با ارتفاع 33/8 متری از سطح زمین، هوا را روی آب حوضخانه مرمرین زیرین به گردش درمی‌آورد و خنکای دلنشینی را به شاه‌نشین و تالارهای سه گانه می‌بخشد. طبقه دوم هشتی یک تالار، صفه و منظر دارد. زیبایی کاربندی‌های منظم و ارسی‌های بزرگ در طبقة دوم با شیشه‌های رنگی بازی نور و رنگ را به کف تالار دعوت می‌کندو عمارت بهشت آیین، نقطه اتصال میان بخش بیرونی و اندرونی باغ دولت آباد است. این کاخ مدتی هم اقامتگاه کریم خان زند هنگام حضورش در یزد بوده است.

با سفر به شهر یزد از این شاهکار معماری ایرانی بازدید کنید.