غار کـرفـتـو یکـی از آثـار معـماری صخـره ای در ایران و استان کردستان است که قدمتش به قـرن سـوم مـیـلادی برمی‌گردد. این غار در 72 کـیـلـومـتـری جـنـوب شـرقـی شـهـرسـتان سـقـز و 3 کیلومتری روستای میرسید واقع شده است.
غار کـرفـتـو در میان رشـتـه کـوهی آهـکـی در شـمال دره ای عـمـیـق قـرار گـرفـته است. در کنار غار نشانه و آثار بسیاری از پـناگاهـها و دخـمـه ها و حـفـره هایـی به چشم می‌خورد که در کـنار غار اصـلـی قـرار دارند. در سمت دیگـر دره کـوه دیگـری وجـود دارد که به دلیل وجود سه تخته سنگ در کنار یکدیگر مـردم محلی به آن سـه دخـتـران می گـویـنـد .
غار کرفتو به گونه‌ای قرار گرفته که بادگیر نیست و در زمـسـتان درون غار گـرم و در تابـسـتان خنک است. این غار در دوران ـ مـزوزوئـیـک ـ زیـر آب بـوده و در اوآخـر هـمـیـن دوره ارتـفاعات کـرفـتـو سر از آب بیرون آورده است. انسان در دوره‌های گوناگون در این غار آهکی سکونت داشته است که در نتیجه آن شکل ظاهری غار دچار تغییر شده است. در داخـل غار همچنان آب وجـود دارد و بـرای بازدید از بعضی قسمت‌ها بایـد از قایـقـهای کـوچک اسـتـفاده کـرد. در غار کرفتو نـقـاشـی هایی وجود دارد که از جاذبه‌های غار به شمار می‌آیند.
غار چهار طبقه دارد و سنگ تراشان ماهری فـضاهای ـداخـل غار را تـراشـیـده و اتـاقـها ـ راهـروها و دالانهای بسیاری ایجاد کرده‌اند بـر سـر در یکـی از اتـاقـهای طـبـقـه سـوم کـتـیـبـه ای یـونانـی به چشم می‌خورد که بر روی آن نوشته شده:
"در ایـن جا هـراکـلـس سکـونـت دارد باشـد که پـلـیـدی در آن راه نـیابـد"
بنابر پژوهش‌های صورت گرفته انسان در چهاردوره در کرفتو سکونت داشته است: پـیـش از تاریخ، اشکانـی، سـاسـانـی، اسـلامی.
واژه «کرف یا کرفت» در زبان پهلوی به معنای ثواب و در اوستا به معنی "ستایش" بوده است. واژه "تو" نیز در زبان‌های باستانی مانند سومری و عیلامی به معنی خورشید و گرما است.
در زبان کردی کنونی نیز به گرما «تاو» و به خورشید «هه‌تاو» می‌گویند؛ بنابراین به احتمال زیاد، کرفتو به معنی ستایشگاه خورشید و یکی ازمعابد مهرپرستی در کردستان است. غار کرفتو با شماره 330 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.