نایین یکی از شهرهای استان اصفهان در منطقه دشت کویر است که بنا به گفته بسیاری، قدمت آن به بیش از ۳ هزار سال پیش باز می‌گردد. جاذبه‌های گردشگری این شهر متعلق به شیوه های معماری دوران مختلفی است و با تاثیرپذیری از شرایط محیطی، نیازهای شهری و لزوم امنیت شهر در برابر مهماجمان ساخته شده‌اند. در این مطلب می‌خواهیم مهم‌ترین جاذبه های تاریخی و طبیعی نایین را به شما معرفی کنیم.
نارین قلعه
نارین قلعه یا قلعه نارنج یکی از قدیمی‌ترین بناهایی است که در مرکز بافت تاریخی شهر نایین قرار دارد و قدمت آن به دوران اشکانیان و دوران قبل از اسلام باز می‌گردد. این بنا به صورت چند ضلعی ساخته شده است، در گوشه اضلاع آن چندین برج قرار گرفته است و دیوارهای قلعه نیز خشتی هستند. این بنا تا دوره قاجار مورد استفاده بوده است.
خانه تاریخی پیرنیا
این خانه تاریخی یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی شهر نایین است که در معماری آن از خانه‌های کویر مرکزی ایران الهام گرفته شده است. این خانه ۴۰۰ سال قدمت دارد و در دوران صفویان ساخته شده است. خانه تاریخی پیرنیا شامل قسمت‌های مختلفی از جمله ورودی، دالان‌های متعدد، هشتی، غلامگردش، ایوان شاه‌نشین، اتاق نشیمن، گودال باغچه و باغ است. این خانه رو به روی مسجد جامع قرار گرفته است. در خانه پیرنیا می‌توانید معماری و ظریف کاری های زیبایی روی دیوارهای شاه نشین، از جمله نقاشی هایی از مجموعه داستان های «هفت پیکر» نظامی را مشاهده کنید.
مسجد جامع نائین
سبک معماری مسجد جامع نایین با الهام از مسجد پیامبر در مدینه خراسانی است. در نتیجه این مسجد از نوع مساجد اولیه شبستانی است که در ایران تعدادشان معدود است و خیلی کم دچار تغییر و تحول شده و شکل ابتدایی خود را تا زمان حال نگهداشته است. این بنای زیبا ستون هایی خوش نقش و گچبری هایی ماهرانه دارد. مناره مسجد در قرون بعدی ساخته شده و در بیرون فضای اصلی مسجد هم می توانید سرداب و شبستان زیرزمینی را ببینید. منبت کاری های در چوبی مسجد و سردر زیبایش نیز بسیار چشم نواز هستند. ساختمان اولیه مسجد جامع در قرن دوم هجری قمری بنا شده و در حال حاضر قسمت زیادی از مسجد فعلی را تشکیل می‌دهد.
قلعه محمدیه
قلعه محمدیه نیز یکی از معروف‌ترین و مهم ترین جاذبه‌های نایین است و در بالای کوهی مشرف به محله محمدیه بنا شده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان و با توجه به موقعیت قرار گیری این قلعه، به احتمال زیاد به‌عنوان دژ دفاعی مورد استفاده است. جالب است بدانید که از تمام نقاط محله محمدیه می‌توانید این قلعه شکوهمند را ببینید. بسیاری قدمت این قلعه را مربوط به دوران پیش از اسلام می‌دانند و برخی به آن نام «عاشوراگاه» را نسبت می‌دهند.
بازار تاریخی نائین
بازار تاریخی نایین یکی از قدیمی‌ترین بازارهای سنتی ایران و در دوران گذشته یکی از اصلی‌ترین مراکز تجاری شهر نایین بوده است. ورودی این بازار یکی از دروازه‌های قدیم شهر نیز بوده که معروف به «دروازه تاریخی چهل دختران» است. قدمت بنای اولیه بازار به دوره ایلخانان مد رسد و بیشتر رونق آن در دوران حکومت صفویه اتفاق افتاده است.
محله محمدیه
علت معروف بودن محله محمدیه به خاطر کارگاه های عبابافی سنتی اش است. محمدیه در حاشیه جاده نایین به انارک واقع شده است و از میدان غدیر و خیابان شهدا قابل دسترس است. کارگاه های عبابافی خانه هایی قدیمی و دستکند در دل زمین هستند تا بافندگان در تابستان ها از گرمای کویر محفوظ باشند. در این محله همچنین می توانید از آسیاب دوهزار ساله «ریگاره» و مساجد هزارساله «سرکوچه» و جامع محمدیه بازدید کنید.
باغ مصلی
باغ مصلی نیز یکی از آثار تاریخی شهر نایین است که ارزش بازدید را دارد. این باغ زیبا تا چند سال گشته تفرجگاه مردم در ایام تعطیل بوده و بقعه واقع در آن نیز زیارتگاه نایینی‌ها به حساب می امده است.
آتشکده سپرو
این آتشکده، در روستای سپرو در ۳۰ کیلومتری شمال‌غربی شهر نایین در بالای شیرکوه قرار گرفته است. مردم در زبان محلی به این آتشکده «چهاردری» می‌گویند. آتشکده سپرو در لیست آثار باستانی متعلق به دوران ساسانیان ثبت شده است و اکنون در دست مرمت و بازسازی است.
مسجد بابا عبدالله
مسجد تاریخی باباعبدالله در ابتدا به صورت گنبد مقبره‌ای در دوران ایلخانی ساخته شده و سپس مسجدی در کنار آن توسعه یافته است. با استناد به کتیبه‌ای که متعلق به سال ۷۰۰ هجری قمری است، کارشناسان می‌گویند که این مسجد در اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم هجری قمری بنا شده است.
کاروانسرای بلاباد
کاروانسرای بلاباد در کیلومتر ۲۳ جاده اصفهان به نایین و در دهستان «لای سیاه» در مجاورت روستای «بلاباد» قرار گرفته است. مساحت این کاروانسرا ۲ هزار متر مربع است و ۲۶ حجره دارد. این بنا از بناهای تاریخی مربوط به دوران صفویان است.
خانه فاطمی‌ها
خانه فاطمی‌ها در محله نوآباد مقابل بازار تاریخی شهر نایین واقع شده است و یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی و سنتی شهر نایین در دوران قاجاریه به حساب می‌آید.
کاروانسرای نیستانک
کاروانسرای نیستانک در روستایی به همین نام در ۳۰ کیلومتری جاده نایین به اردستان قرار گرفته است. این کاروانسرای تاریخی یکی از زیباترین کاروانسراهای دوران قاجار به حساب می‌آید. بنای این کاروانسرا از بیرون به صورت چهار ضلعی و در حیاط به صورت هشت ضلعی است.