شهر اویی در نوشآباد کاشان بزرگترین شهر زیرزمینی در ایران است. منطقه تاریخی نوش آباد در شمال اصفهان و پنج کیلومتری شهر کاشان قرار گرفته و یکی از پایتختهای ساسانی در دوره انوشیروان بوده است.
شهر زیرزمینی اویی از شگفت انگیزترین شهرهای زیرزمینی در جهان است. قدمت این شهر به حدود هزاروپانصد سال پیش و دوره ساسانیان میرسد، گفته شده این شهر از پایتخت های حکومت ساسانی در دوره حکومت انوشیروان بوده است. این شهر زیرزمینی در سال ۱۳۸۵، کاملا اتفاقی توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بود، کشف شد.
شهر زیرزمینی اویی دارای ساختارهای متراکم، پیچیده و گسترده، دالانهایی باریک و تو در تو و اتاقهایی با ابعاد کوچک است. این مجموعه در زیر بافت شهر ساخته و تا سطح کنونی شهر گسترده شده است. عمق شهر اویی بین ۴ تا ۱۶متر تخمین زدهاند و طبق گفتة مردم محلی تا بیرون از حصار تاریخی شهر وسعت داشته است.
این شهر دستکند در ۳ طبقه ایجاد شده است. بر روی دیوارههای آن آثار و نشانههای برخورد لبه شیء تیزی به چشم میخورد، با توجه به سختی جنس زمین در این منطقه و به اعتقاد باستانشناسان برای حفاری این مجموعه از شی تیزی شبیه الماس استفاده شده است، هم چنین بر روی دیوارها در فاصلههای کم جای پیه سوز دیده میشود. ورودی این شهر زیر زمینی بسیار باریک و به اندازه رد شدن تنها یک نفر است.
شهر هم به صورت افقی و هم عمودی گستره بوده است. در طبقه اول کورهراهها و دالانها و تلههای دفاعی وجود داشته تا در هنگام تعقیب و گریز، تعقیبکنندگان احتمالی گمراه شوند. طبقه دوم و سوم برای پناه گرفتن، زندگی در مواقع اضطراری، حفاظت از جان و مال مردم و ذخیره آذوقه تعبیه شده بودند. ارتفاع قسمتهای مختلف شهر اویی به غیر از ورودی آن به اندازه قد طبیعی یک انسان یعنی بین یک متر و هفتاد سانتی متر تا یک متر هشتاد سانتی متر است.
در بعضی بخشها دیوارسکوهای کوتاهی برای نشستن و طاقچههایی برای چیدن اشیا وجود دارد. چاههای عمیق در واقع راه ارتباطی بین طبقات بودهاند و چاههای U شکل طبق سیستم اختلاف فشار هوا با سطح زمین برای تهویه هوا ایجاد شدهاند. مردم از خانههای خودشان و مراکز اجتماعی مانند حمام و مسجد به شهر اویی دسترسی داشتهاند.
به احتمال زیاد در زمان هجوم مغول، از شهر زیر زمینی اویی برای امنیت مردم استفاده میشده است. همانطور که گفته شد بسیاری از جزییات شهر بر اثر سیلاب و گذشت زمان از بین رفتهاند، اما اشیای سفالی یافت شده در اینجا به ۱۸۰۰ سال پیش یعنی عصر ساسانیان برمیگردد. شهر در دوره صفویه و تا قاجار مورد استفاده قرار میگرفته است.
شهر اویی هم اکنون تنها هم اکنون تنها یک ورودی دارد و شما پس از طی چهل و پنج پله در عمق زمین با راهروهای فراوانی روبرو میشوید و پس از گذر از آنها به قسمتهای اصلی میرسید.