زیگورات چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل بعنوان قدیمی ترین زیگورات جهان، سمبل هنر و معماری عیلامی است. این زیگورات باقی مانده از شهر دوراونتاش ،پرستشگاهی است كه عیلامیان برای خدایان خود ساخته بودند که در نزدیکی شهر باستانی شوش در استان خوزستان کنونی قرار دارد.این بنای تاریخی در سال 1250 قبل از میلاد توسط اونتاش ناپیرشا پادشاه بزرگ عیلام ساخته شد و توسط آشوربانی پال پادشاه آشوریان همزمان با تمدن عیلام ، از بین رفت.این بنای تاریخی اولین میراث فرهنگی ملموس ایران است که در سال 1979 میلادی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.
تخت جمشید
مجموعه بی نظیر تخت جمشیددر دامنه کوه رحمت بعنوان پایتخت تشریفاتی هخامنشیان ، آیینه‌ای از تاریخ و فرهنگ کهن ایران زمین به شمار می‌رود. این شاهکار معماری به دستور داریوش بزرگ در سال 518 ق.م و با حدود 125000 مترمربع وسعت ساخته شد.این بنای عظیم تاریخی خود گواه شکوهمندی پادشاهی هخامنشیان است که در سال 330 قبل از میلاد توسط الکساندر به آتش کشیده شد.امروزه آثاری از این بنای عظیم در موزه های بزرگ دنیا مانند لوور پاریس در معرض نمایش قرار گرفته است.
کتیبه بیستون
بیستون که در دوران باستان به نام جایی که خدایان در آنجا ساکن بودند،نامیده میشد محل بزرگترین سنگ نبشه جهان، یادگاری ارزشمند از سخنان داریوش بزرگ هخامنشی برای تمامی ایرانیان است. به دستور داریوش بزرگ متنی بر دامنه کوه بیستون نگاشته شده تا ما را از شرح پیروزی خود بر گئومات مغ (بردیای دروغین) و دیگر یاغیان زمانه خود آگاه کند. نکته قابل توجه کتیبه بیستون، شباهت بسیار زیاد آن با کتیبه آنوبا نی نی است، کتیبه‌ای چهار هزارساله که در آن 9 اسیر در برابر یک ایزد بانو به تصویر کشیده شده اند.
پاسارگاد
میراث جهانی پاسارگاد نخستین پایتخت امپراطوری پارس می باشد که کورش کبیر، بزرگ مرد تاریخ در آنجا آرام گرفته است. کوروش کبیر به سال 550 ق.م امپراطوری پارس را بنیان نهاد و پاسارگاد را بعنوان اولین پایتخت خود انتخاب نمود. این مجموعه ی تاریخی – فرهنگی شامل آرامگاخ کوروش بزرگ، کاخ دروازه، بارعام اختصاصی، بنای برج سنگی، تل تخت، باغ شاهی، پل و محوطه مقدس می باشد.
تخت سلیمان
مجموعه جهانی تخت سلیمان، مجموعه تاریخی کم نظیر و آثار باستانی آن یکی از مهم‌ترین و مشهورترین مراکز تاریخ و تمدن کشور ایران است، این بنای باستانی در شهر تکاب آذربایجان غربی قرار دارد و از علل معروفیت این مجموعه تاریخی می توان به وجود یکی از آتشکده های مشهور ساسانی اشاره داشت که محل تاجگذاری پادشاهان این سلسله نیز بوده است. تخت سلیمان در برگیرنده بناهای بی نظیر تاریخی آتشکده آذر گشسب، موزه هدایا، کوه زندان و دژ بلقیس است که هر کدام هزاران راز در دل خود جای داده اند.
شوش
شوش، شهری با پیشینه ای تاریخی است که بقایای برخی از آثار به دست آمده، تاریخ آن را تا4000 سال پیش هم می رسانند. شهر شوش همچنین پایتخت سلسله عیلامی و یکی از شهر های مهم تجاری و سیاسی در دوره هخامنشیان بوده است. از آثار باستانی شوش می توان به : آرامگاه دانیال نبی ( از پیامبران بنی اسرائیل )، زیگورات چغازنبیل ( معبدی مربوط به دوران عیلامی )، محوطه باستانی هفت تپه، کاخ شاوور ( که مربوط به اردشیر دوم هخامنشی است )، کاخ آپادانا ( که به فرمان داریوش هخامنشی تاسیس شد) اشاره کرد.
میدان نقش جهان اصفهان
این میدان یکی از بزرگترین میدان های جهان می باشد که یادگاری از زندگی فرهنگی – اجتماعی ایرانیان در دوران طلایی صفویه محسوب می شود. این میدان همانند زنجیری چهار اثر تاریخی بی نظیر را به هم پیوند داده است : مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام اصفهان، سردر قیصریه و بازار قیصریه اصفهان و کاخ عالی قاپو، علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شده است که عموما جایگاه عرضه صنایع دستی اصفهان است.
کاخ چهل ستون
کاخ چهل ستون از تماشایی ترین جاذبه های اصفهان و یادگاری دیرینه از حکومت صفوی در ایران است که با معماری شگفت انگیز و اصیل خود، گردشگران و علاقه مندان به ایرانگردی را مسحور می سازد. مفهوم چهل ستون با انعکاس ستون های بیست گانه در حوض موجود در روبروی این عمارت فهمیده می شود. تالار مرکزی کاخ چهل ستون حاوی نقاشی هایی می باشد که اتفاقات و وقایع دوران های مختلف را به نمایش می گذارد. این نقاشی های بسیار زیبا متعلق به هنرمند زمان صفوی، رضا عباسی می باشد.
مسجد جامع اصفهان
مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین ابنیه مذهبی ایران است. سيمای فعلی مسجد عمدتا مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است و امروز شامل قسمت‌های مختلفی است از قبیل گنبد نظام‌الملک، گنبد تاج‌الملک، حیاط چهار ایوانی و شبستان‌های گرد آن، مدرسه مظفری، محراب الجایتو که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره‌ای خاص هستند. مسجد جامع اصفهان منعکس کننده هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی و اسلامی است.
گنبد سلطانیه
گنبد سلطانیه، در شهر سلطانیه استان زنجان یکی ازشاهکارهای معماری ایران در دوره ایلخانی است، که زمانی پایتخت و مسكن شهریاران ایران بوده و امروزه نیز آرامگاه سلطان محمد خدابنده پادشاه مغول است. گنبد سلطانیه از هر نظر بنایی منحصر بفرد و شگفتی ساز است تا آنجا که 100 سال پس از ساختن آن، گنبد کلیسای سانتا ماریا دل فیوره فلورانس را با الهام از آن ساختند.
کاخ اردشیر ساسانی
کاخ اردشیر بابکان، یکی از آثار باستانی برجای‌مانده از دوران حکومت ساسانیان است که از نظر معماری و نوع ساختار آن، به عنوان یکی از آثار ارزشمند ایران باستان به شمار می‌رود. این کاخ مهم ترین اثر تاریخی فیروزآباد است که با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. در تزیینات این کاخ از گچبری‌های بسیار زیبا و رنگی استفاده شده است.
بازار تبریز
بازار تبریز، قلب تپنده این شهر، یکی از بزرگترین بازارهای مسقف جهان و اولین بازار ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو است. بازار تاریخی تبریز كه صنوف مختلف را در قالب تیمچه ها، دالان ها، راسته ها و كاروان سراهای عدیده در خود جای داده است، همواره در طول تاریخ یكی از مقاصد اصلی و مهم گردشگری در آذربایجان شرقی بوده كه سیاحت در فضای تاریخی و دیدنی آن و خرید از حجره های سنتی آن در اولویت برنامه سفر هر گردشگری قرار دارد.
باغ دولت آباد
این باغ بسیار زیبا همچون بهشتی در وسط کویر می ماند که سرسبزی درختان سر به فلک کشیده، صدای آب و گذرگاه زیبایش خستگی ها و روزمرگی ها را از تن می زداید. این باغ که یکی از جاذبه های تماشایی یزد است بادگیری دیدنی دارد که بلندترین بادگیر خشتی جهان است و در هماهنگی با دیگر بناهای تاریخی یزد ساخته شده است.
گنبد قابوس
یکی از این آثار ارزشمند در شهر گنبد کاووس، میل تاریخی گنبد قابوس می باشد که به عنوان بلند ترین برج تمام آجری در جهان شناخته می شود. در ایران باستان، برای راهنمایی مسافران در کنار راه‌ها و جاده‌ها، ساختمان‌های برج‌مانندی می‌ساختند که به آن‌ها میل یا منار می‌گفتند. کارکرد این برج‌ها به این شکل بوده است که در قسمت تاج آن‌ها آتش روشن می‌کردند تا در شب‌های تاریک یا روزهای مه گرفته، راه و مقصد تشخیص داده شود.
باغ فین
باغ فین یکی از زیباترین و در عین حال بدنام ترین باغ های تاریخ ایران محسوب می شود. چرا که هربار اسم آن می آید، ماجرای قتل ناجوانمردانه امیرکبیر و حمام خون او را در ذهن ایرانیان تداعی می کند. همزمان با ورودتان به باغ فین کاشان جلوه های بی نظیر این باغ شما را افسون خواهد کرد به طوریکه کنترل زمان از دستتان خارج می شود. این باغ یکی از برترین نمونه های باغ های ایرانی است و همین خود دلیلی بوده تا در فهرست آثار تاریخی یونسکو به ثبت برسد.
باغ ارم
باغ ارم شیراز در قلب این شهر یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری در شهر شیراز است. بعید است کسی به شیراز سر بزند و خودش را از دیدن باغ ارم محروم کند. یک عمارت بسیار زیبا که شاید متعلق به دوره سلجوقیان باشد این باغ را مزین کرده است و با توجه به گیاهان زینتی که در باغ ارم شیراز قرار گرفته اند، این باغ را به یکی از زیباترین عمارت های سلطنتی در ایران تبدیل کرده است.
مجموعه باغ های عباس آباد
مجموعه باغ‌های عباس آباد در ۹ کیلومتری شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه‌های البرز و در میان جنگل‌های انبوه قرار گرفته و از جمله مهم‌ترین و بزرگترین باغ‌های تاریخی ایران است که به عنوان یکی از باغ‌های ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این مجموعه شامل سد عباس‌آباد، مخزن و دریاچه سد، گل‌باغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و دو برج آجری می‌شود .
باغ اکبریه
باغ اکبریه بیرجند یکی از 9 باغ ایرانی است که در سال 2011 توسط کارشناسان یونسکو به عنوان جاذبه‌های جهانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. باغ اکبریه شامل چند قسمت است که قدیمی‌ترین آن عمارت دو طبقه ی حشمت الملک در منتهی الیه شرقی این باغ می باشد. این باغ ایرانی با الهاماتی که از معماری روسی گرفته است با تلفیق معماری اسلامی، سبک معماری نوینی را به نمایش گذاشته است.
باغ پهلوان پور مهریز
باغ پهلوان پور مهریز یکی از مجموعه باغ های 9 گانه ثبت یونسکو می باشد که زیبایی خاص دارد. و اولین چیزی که در بدو ورود به باغ شما را مجذوب خود می کند، صدای آبی است که از جوی های اصلی باغ می گذرد و روحتان را نوازش می دهد که گویی به بهشت وارد شده اید. باغ پهلوان پور از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبک باغسازی کهن ایرانی به سمت و سوی باغسازی رایج امروزی است. عمارت زمستانخانه در جبهه غربی، عمارت شربتخانه (كوشك) در بخش مركزی، فضاهای خدماتی (اصطبل، انبار، سرایداری و ... ) و كارگاه ریسندگی و قالی بافی در
باغ شازده ماهان
این باغ از نمونه باغ تخت‌های ایرانی است و در زمینی مستطیلی شکل به مساحت پنج و نیم هکتار بنا شده و دارای سردر ورودی بسیار زیبایی است. باغ شاهزاده ماهان(شازده ماهان) یکی از چشم نواز ترین باغ‌های ایرانی است و این باغ به دلچسبی نوشیدن یک لیوان آب خنک در ظهر تابستان در دل کویر است.
ارگ بم
ارگ تاریخی بم، به مساحت تقریبی دویست هزار متر مربع از جمله بزرگترین سازه های خشتی جهان است که بیش از بیست قرن مورد سکونت اهالی شهر بم قرار گرفته است و از با ارزش‌ترین شاهکارهای تاریخی ایران زمین است. این بنا به صورت قلعه‌ای مستحکم بنا شده و با شماره‌ی ثبت ۵۱۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاخ گلستان
کاخ گلستان که تنها اثر ثبت جهانی پایتخت می باشد، شاهکار عصر قاجار و تجسم یکپارچه‌سازی موفق از صنایع‌دستی و معماری ایرانی با تأثیرات غربی است. ورود به کاخ گلستان تهران ما را به سال های خیلی دور می برد، زمانی که تهران تازه می‌رفت تا تبدیل به دارالخلافه قاجار شود و جای خودش را در تاریخ کشور پیدا کند.
مجموعه کلیساهای آذربایجان
سه کلیسای مهم ایران به نام های “قره کلیسا”، “سنت استپانوس” و “مریم مقدس” در استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی به عنوان نهمین اثر ایران در سال ۲۰۰۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند. مجموعه کلیساهای ارامنه، نمونه های برجسته ای از معماری و تزئینات سنتی ارمنی می باشند که ارزش جهانی دارند. آن ها آثاری هستند که در مقابل تبادلات فرهنگی منطقه به ویژه بیزانس، ارتودوکس و فارسی از خود مقاومت نشان داده اند.
سازه های آبی شوشتر
سازه های آبی تاریخی شوشتر مجموعه ای به هم پیوسته از پلها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل های عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می کنند و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان، جهت بهره گیری بیشتر از آب ساخته شده اند. این مجموعه بینظیر با توجه به زمان ساخت از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است و نشان از نبوغ سازندگانش دارد.
یزد
یزد، شهری به کهن‌سالی تاریخ است که می‌توان لقب «دفتر خاطرات تاریخ ایران» را به آن داد. این شهر بعد از ونیز ایتالیا، دومین شهر تاریخی جهان است. شهر تاریخی «یزد»، نگین کویر ایران است، شهری که با قدم زدن در کوچه های آن، هنوز بوی خشت و خاک را می توان به وضوح احساس کرد و جای پای گذشتگان گذاشت.
آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یکی از مشهورترین و در عین حال پربازدیدترین جاذبه های دیدنی اردبیل است که در یکی از میدان‌های شهر به نام «میدان عالی‌قاپو» قرار دارد. علاوه بر مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، مقبره شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) نیز در این مجموعه قرار دارد. در دوران حکومت پادشاهان صفوی نیز به دلیل احترام و ارادت آن‌ها به شیخ صفی‌الدین، بخش‌های مختلفی به آرامگاه اضافه شد.
دشت لوت
«دشت لوت» یا «بیابان لوت» نخستین دشت بیابانی وسیع در جنوب شرقی ایران و از جمله بیابان های فراگرم و خشک جهان است که در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده است. تاکنون مناطق در صحرای نوادا، کالیفرنیا، لیبی و الجزایر به عنوان گرمترین نقطه جهان بادهای حداکثر 58 درجه سانتی گراد، در کتابها و مقالات علمی و سفرنامه های گردشگران ثبت شده اما منطقه گندم بریان با دمای 71 درجه سانتی گراد، گرم ترین نقطه جهان محسوب می شود.
روستای صخره ای میمند
روستای میمند شهر بابک در استان کرمان یکی از سكونتگاه‌های صخره‌ای جهان است که همچنان حیات مردم در آن ادامه دارد. این روستا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. آن‌چه در میمند بسیار جلب توجه می‌کند ساختار و شکل خانه‌ها است. در ساخت این خانه‌ها هیچ‌گونه ملاتی استفاده نشده است. خانه‌ها را در دل کوه‌ها و صخره‌ها کنده‌اند، بدون آن‌که به خاک و آب و خشت و آجر احتیاج داشته باشند.
قنات
ایرانیان باستان در چندین هزار سال قبل دست به ابتکار جدیدی زده که آن را قنات یا کهریز نام گذارده‌اند. با این اختراع که در نوع خود در جهان تاکنون بینظیر است، می‌توان مقدار قابل توجهی از آبهای زیرزمینی را جمع آوری کرد و به سطح زمین رساند، که همانند چشمه‌های طبیعی ، آب آن در تمام طول سال بدون هیچ کمکی از درون زمین به سطح آن جاری گردد.